اعلام آمادگی آمریکا و اسرائیل برای مقابله با اقدام احتمالی ایران در بستن تنگه ها

• کشتی‌هایی که از بنادر آسیایی عازم اسرائیل هستند عمدتا از باب‌المندب عبور می‌کنند و باز ماندن این گذرگاه برای ارتباط تجاری آن کشور اهمیت فراوان دارد

آمریکا و اسرائیل از آمادگی در برابر اقدام احتمالی این برای به مخاطره انداختن تنگه هرمز و تنگه باب‌المندب سخن گفته‌ان.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، گفته است که اگر ایران در صدد بستن باب‌المندب برآید، این کشور نیروی دریایی خود را برای باز نگه داشتن این آبراه به منطقه اعزام خواهد کرد.

آقای نتانیاهو که در مراسم اعطای سردوشی به فارغ‌التحصیلان دانشکده نیروی دریایی این کشور سخن می‌گفت افزود: "اگر ایران در صدد برآید که تنگه باب‌المندب را مسدود کند خود را در برابر یک ائتلاف جهانی می‌یابد که مصمم است از چنین اقدامی جلوگیری کند و این ائتلاف حتما شامل قوای نظامی اسرائیل هم خواهد بود." در همین مراسم، اویگدور لیبرمن، وزیر دفاع نیز گفت که "اخیرا تهدیداتی در مورد آسیب زدن به کشتی‌های اسرائیلی در دریای سرخ شنیده شده است" اما در این باره توضیحی نداد.

کشتی‌هایی که از بنادر آسیایی عازم اسرائیل هستند عمدتا از باب‌المندب عبور می‌کنند و باز ماندن این گذرگاه برای ارتباط تجاری آن کشور اهمیت فراوان دارد.

هفته گذشته، عربستان سعودی گفت که یک کشتی نفتکش این کشور که عازم مصر بود، هدف موشک پرتاب شده توسط حوثی‌های یمن قرار گرفت و آسیب جزئی دید. عربستان سپس اعلام کرد که به طور موقت، از ارسال نفت از این مسیر خودداری می‌کند. به گفته کارشناسان انرژی ایالات متحده، هر روزه بیش از ٤ میلیون بشکه نفت خلیج فارس از تنگه باب المندب عبور می‌کند که مقصد اصلی آن کشورهای اروپایی است.

کوتاه مدتی قبل حمله به نفتکش سعودی، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران با انتقاد از تصمیم ایالات متحده برای تحریم نفت ایران، گفته بود: ""مثلاً می‌گویند نمی‌گذاریم نفت ایران صادر شود و خیال می‌کنند ما به دنبال بستن تنگه هرمز هستیم در صورتی که راه‌های فراوانی وجود دارد و بستن تنگه هرمز روش ساده آن است، اما بسیاری تنگه‌های دیگر برای این کار در اختیار داریم."

آقای روحانی مشخص نکرد که آیا منظور او از بستن تنگه‌های دیگر، اقدام نظامی است یا این جمله را به صورت استعاری به کار برده است اما این سخنان به تهدیدی در مورد بستن باب‌المندب تعبیر شد. چند هفته پیش از آن هم او گفته بود که "معنی ندارد نفت ایران صادر نشود اما نفت منطقه صادر شود" که برخی رسانه‌ها و مقامات جمهوری اسلامی و منابع خبری جهانی گفتند که منظور او بستن تنگه هرمز بوده است.

در خبری دیگر در مورد "اقدامات" احتمالی ایران برای جلوگیری از رفت و آمد دریایی، آمریکا نیز بر عزم خود برای باز نگه داشتن تنگه هرمز تاکید مجدد گذاشته است.

روز گذشته سخنگوی واحد "فرماندهی مرکزی" ارتش آمریکا که منطقه خاورمیانه و خلیج فارس را نیز زیر پوشش دارد، گفت که این نیرو از "افزایش فعالیت" نیروی دریایی ایران در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان آگاهی دارد و افزود "ما این فعالیت‌ها را از نزدیک زیر نظر داریم و برای تضمین ازادی رفت و آمد دریایی و عبور و مرور تجاری در آب‌های بین‌المللی با شرکای خود همکاری خواهیم کرد."

هفته گذشته، جیم ماتیس، وزیر دفاع آمریکا هشدار داد که اقدام احتمالی ایران در بستن تنگه هرمز "حمله به آزادی کشتیرانی بین‌المللی محسوب خواهد شد." آقای ماتیس، ظاهرا با استناد به اظهارات حسن روحانی، گفت: "ایران تهدید کرده که تنگه هرمز را خواهد بست" و با یادآوری تلاش نیروی دریایی ایران برای جلوگیری از عبور نفتکش‌ها در جریان جنگ با عراق، افزود: "آنها در گذشته هم چنین کاری را کرده‌اند و دیدند که شمار زیادی از ملت‌های عضو جامعه بین‌المللی نیروهای دریایی خود را متشکل کردند تا تنگه‌ها را باز نگه دارند."

در سال ١٩٨٨، نیروی دریایی ایران در صدد بستن تنگه هرمز برآمد که با واکنش نیروی دریایی آمریکا مواجه شد. در این عملیات، نیروی دریایی جمهوری اسلامی متحمل خسارات و تلفات سنگینی شد و یک سکوی نفتی ایران نیز از میان رفت.

تنگه هرمز آبراهی باریک بین خلیج فارس و دریای عمان است و بخش قابل توجهی از نفت صادراتی کشورهای ساحلی خلیج فارس از این تنگه عازم بازارهای جهانی می‌شود. بستن تنگه هرمز می‌تواند باعث کمبود محسوس نفت در بازارهای جهانی شود و اقتصاد بین‌المللی را با مشکلاتی مواجه سازد و به همین دلیل، اقدام در مختل کردن این آبراه احتمالا با واکنش تند بین‌المللی مواجه خواهد شد.

تنگه باب المندب، از آبراه‌های مهم تجاری جهان، بین دریای سرخ و خلیج عدن واقع شده و کشتی‌هایی که از خلیج فارس و اقیانوس هند عازم دریای مدیترانه هستند پس از عبور از این تنگه به دریای سرخ می رسند و سپس با گذر از کانال سوئز، وارد دریای مدیترانه می‌شوند. اسرائیل در سواحل شمالی دریای سرخ و سواحل جنوبی مدیترانه واقع شده است.

باریک بودن این آبراه به کشورهای ساحلی امکان آن را می‌دهد که کشتی‌های عبوری از این تنگه را مورد تهدید قرار دهند. یمن در ساحل شرقی باب‌المندب قرار دارد و بخشی از این منطقه در اختیار حوثی‌های تحت حمایت حکومت ایران است.